W Polsce i na świecie powstaje wiele klinik leczenia bólu. Osoby zmagające się z przewlekłym bólem, bardzo często są narażone także na inne choroby między innymi depresję czy wycofanie społeczne. Drabina analgetyczna to opracowany przez WHO schemat leczenia bólu. Na czym polega?
Czym jest drabina analgetyczna?
Jest to schemat opracowany przez Światową Organizację Zdrowia, który określa stosowanie leków przeciwbólowych. Choć wiele osób o nim nie słyszało, to sam schemat powstał już w 1986 roku. W tym schemacie ból został podzielony według jego stopnia, i odpowiednio są dobrane leki, które mają pomóc się z nim uporać.
Czym jest ból?
Ból sam w sobie jest ciężki do określenia za pomocą definicji. Jednak jedna z nich mówi, że jest to nieprzyjemne wrażenie zmysłowe, które powstaje na skutek bodźca. Co ważne, każdy z nas ma swój poziom odczuwania bólu. Jeśli 100 osób zostałoby poddane bólowi o tym samym natężeniu ich odczuwanie bólu i objawy, jakie mogą się wraz z tym pojawić, będą różne. To, jak wygląda odczuwanie bólu, jest związane z uwarunkowaniami genetycznymi. Często wraz z bólem może się pojawić: uczucie mrowienia, nadwrażliwość na światło, nadwrażliwość na dźwięki, wymioty, nudności, osłabienie organizmu, problemy ze snem, gniew, depresja.
Skala pomiaru bólu
Do siły i natężenia bólu dobierane jest leczenie. Istnieje kilka metod określania jego siły. Jednym z nich jest skala numeryczna, która polega na określeniu bólu w skali od 0 do 10, gdzie 10 oznacza ból nie do wytrzymania.
Kolejna metoda to skala wizualno-analogowa, jest bardzo podobna do poprzedniej metody, pacjent na odcinku 10 cm zaznacza kropką, gdzie umiejscowiłby swój ból. Skala słowna polega na jak najdokładniejszym opisie bólu i jego występowania. Ostatni rodzaj to skala wpływu bólu na zachowanie pacjenta, chodzi tu o określenie, w jakich sytuacjach ból mu przeszkadza, czy wywołuje u niego stany depresyjne, lękowe, gniew i inne.
Stopnie bólu i stosowane leki
Najczęściej leczenie bólu zaczyna się od słabszych leków. Jeśli są one nieskuteczne, lekarz może zadecydować o zwiększeniu dawki. Część z leków przeciwbólowych może być substancjami uzależniającymi, dlatego należy ściśle przestrzegać zaleconych dawek.
- Stopień 1 – jest to ból o niewielkim nasileniu, w skali numerycznej obejmuje ból od 1 do 4. Najczęściej stosowane są leki nieopioidowe, takie jak NLPZ czy paracetamol.
- Stopień 2 – ból jest opisywany jako od 4 do 6 w skali numerycznej. Stosowane są opioidowe środki przeciwbólowe jak tramadol czy etylomorfina. Jednak w przypadku takich leków należy pamiętać, żeby nie stosować ich przez długi czas.
- Stopień 3 – jest to ból o dużym natężeniu. W skali numerycznej dotyczy on bólu od poziomu 6. W leczeniu podawane są leki opioidowe takie jak morfina, oksykodon. Leki mogą być podawane w formie tabletek, plastrów czy iniekcji.
Poza leczeniem samego bólu często stosowane są jednocześnie leki takie jak: leki antydepresyjne, przeciwpadaczkowe, uspokajające, znieczulające miejscowo.
