Co to jest dyspepsja?
Dyspepsja (potoczna niestrawność) – jest to uciążliwy przewlekły (powyżej jednego miesiąca) bólu w okolicy nadbrzusza. Ponadto bólowi najczęściej towarzyszy poposiłkowe uczucie pełności (nieprzyjemne uczucie zalegania pokarmu w żołądku), wczesne uczucie sytości (nieproporcjonalne do ilości zjedzonego pokarmu), które nie pozwala dokończyć posiłku. Dodatkowo mogą występować nudności i wymioty. Pojęcie dyspepsji nie obejmuje zgagi (pieczenia w okolicy zamostkowej), chociaż zgaga często towarzyszy dyspepsji.
Główne objawy dyspepsji:
- Ból w okolicy nadbrzusza;
- Poposiłkowe uczucie pełności w nadbrzuszu;
- Odbijania;
- Nudności i wymioty;
- Uczucie wczesnej sytości;
- Brak łaknienia;
- Zgaga;
Rodzaje i przyczyny powstawania dyspepsji:
Dyspepsja wtórna (organiczna) – niestrawność wtórna do określonych schorzeń. Ustępuje całkowicie lub częściowo po wyleczeniu choroby podstawowej.
Choroby, które powodują dyspepsję (niestrawność):
- Zapalenie błony śluzowej żołądka w przebiegu zakażenia H. Pyroli;
- Polekowe uszkodzenie błony śluzowej: przełyku, żołądka, dwunastnicy (niesteroidowe leki p/zapalne), niektóre antybiotyki (głównie doksycyklina, ampicilina, erytromecyna);
- Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy;
- Zapalenie wątroby;
- Zapalenie lub torbiele trzustki;
- Nowotwory złośliwe (żołądka, trzustki, jelita grubego);
- Niedokrwienie jelit;
- Tętniak aorty brzusznej;
Drugim rodzajem dyspepsji jest niestrawność czynnościowa, która trwa powyżej trzech miesięcy. Objawy mają wpływ na zwykłą aktywność pacjenta oraz nie stwierdza się choroby organicznej (przyczyny wtórnej dyspepsji), która mogłaby tłumaczyć dolegliwości (również w badaniu endoskopowym górnego odcinka przewodu pokarmowego). Objawy nie ustępują po wypróżnieniu oraz nie wiążą się ze zmianą częstotliwości wypróżnień i wyglądu stolca (cechy zespołu jelita drażliwego).
Diagnostyka dyspepsji (niestrawności):
Podstawą diagnostyki jest zebranie właściwego wywiadu (badania podmiotowego). Należy ustalić jak długo występują objawy, czy są związane z rodzajem posiłków i czasem ich przyjmowania, czy występuje wzdęcie lub zgaga i kwaśne odbijanie, czy rytm wypróżnień i konsystencja stolca są prawidłowe, jakie leki chory przyjmuje.
Ważne jest zwrócenie uwagi czy występują tzw. objawy alarmowe, które mogą świadczyć o poważnej chorobie w tym nowotworowej (wówczas należy wykonać pilnie USG jamy brzusznej oraz pilne badanie endoskopowe górnego odcinka przewodu pokarmowego tzw. gastroskopię).
Objawy alarmowe:
- Utrata masy ciała;
- Ból brzucha wybudzający ze snu;
- Żółtaczka;
- Krwawienie z przewodu pokarmowego;
- Zaburzenia połykania;
- Powtarzające się wymioty;
- Wymacanie guza w nadbrzuszu;
W celu rozpoznania/wykluczenia dyspepsji organicznej (przyczyny wtórnej) należy wykonać badanie w kierunku zakażenia H. Pyroli, morfologię krwi, USG jamy brzusznej oraz planową gastroskopię (podstawowe badanie w dyspepsji.
Leczenie dyspepsji:
W leczeniu niestrawności stosuje się kilka grup leków:
- preparaty zobojętniające
- leki prokinetyczne
- leki hamujące wydzielanie kwasu solnego
- antagonisty receptora H2
- inhibitory pompy protonowej
W przypadku zakażenia H. Pyroli należy zastosować leczenie eredykacyjne.
Ważna jest również zmiana trybu życia: zaprzestanie palenia tytoniu, unikanie pokarmów i napojów, które nasilają objawy niestrawności (np. pokarmów tłustych i ostro przyprawionych) oraz częste i nieobfite posiłki (ostatni posiłek nie krócej niż 3 godziny przed snem). Zalecane są także pewne leki ziołowe: siemię lniane, dziurawiec, karczochy, mięta (ale nie przy występowaniu zgagi). W niektórych przypadkach dyspepsji czynnościowej pomocna jest psychoterapia.
Jeżeli podejrzewasz u siebie dyspepsję, to zapraszam do konsultacji lekarskiej online. W trakcie konsultacji istnieje możliwość skierowania na komercyjne badanie górnego odcinka przewodu pokarmowego, USG jamy brzusznej oraz włączenie leczenia.
https://www.e-medycy.pl/umow-wizyte-online/
lek. Miłosz Kuświk, specjalista chorób wewnętrznych
Źródło:
Interna Szczeklika 2019/2020
