Grzybica poantybiotykowa – skutki stosowania antybiotyków

Antybiotyki to naturalne i wtórne produkty metabolizmu mikroorganizmów, które mają działanie bakteriobójcze lub bakteriostatyczne. Środki te należą do grupy najczęściej stosowanych leków w medycynie. Wg raportu Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) średnio 18 na 1000 osób codziennie przyjmuje antybiotyki. W Polsce liczba ta jest średnio wyższa o 30% na 1000 osób. Antybiotyki z jednej strony są główną bronią w walce z infekcjami bakteryjnymi, ale z drugiej niszczą nie tylko bakterie chorobotwórcze, ale również bakterie fizjologicznie zasiedlające skórę, błony śluzowe przewodu pokarmowego, dróg rodnych czy układu oddechowego.

Antybiotyki a mikrobiom jelitowy – jakie są skutki dla zdrowia?

Zespół mikroorganizmów kolonizujących człowieka nazywamy mikrobiotą lub mikrobiomem. Mikrobiota jelitowa zasiedlająca jelita tworzy najbardziej liczną grupę mikroorganizmów (głównie bakterii). Liczba bakterii obecnych w jelitach (>1000 komórek) jest porównywalna z liczbą wszystkich komórek ciała i dziesięciokrotnie przewyższa liczbę komórek zawierających jądro, co sprawia, że obiektywnie patrząc, jesteśmy chodzącym organizmem bakterii. Ten superorgan, jak jest potocznie nazywany, jest przez ostatnie lata mocno brany pod lupę. Okazuje się, że odpowiada za wiele bardzo ważnych funkcji, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Odpowiada za trawienie i wchłanianie substancji pokarmowych i odżywczych, produkcję witamin (głównie z grupy B i witaminy K), ale przede wszystkim wpływa za rozwój i działanie układu immunologicznego, indukcję tolerancji immunologicznej. Antybiotyki, istotnie zmniejszają liczbę pożądanych bakterii i tworzą wrota do wtargnięcia lub/i namnażania się już obecnych złych bakterii. Mechanizm doprowadzający do tego stanu wpływa na zaburzenia składu mikrobiomu– ten stan nazywamy dysbiozą jelitową. Dlatego stanu charakterystyczne jest:

  • Obniżeniem bioróżnorodności mikrobiomu jelitowego,
  • Obniżeniem bakterii głównie z rodzaju Lactobacillus Bifidobacterium,
  • Kolonizacją mikroorganizmami patogennymi, w tym gatunkami difficile, K.pneumoniae, E. coli, Salmonella, czy C. albicans

Konsekwencje dysbiozy jelitowej po antybiotykach

Skutki dysbiozy często pojawiają się już w trakcie podawania antybiotyku. Są to m. In.:

  • Bóle brzucha, wzdęcia, wzmożona perystaltyka jelit (u niemowląt kolki jelitowe).
  • Biegunki, które obserwuje się u 10-40% pacjentów ( może pojawić się w czasie antybiotykoterapii lub 2 mc po ). Biegunka ta najczęściej przebiega łagodnie, ale może też mieć przebieg ciężki pod postacią rzekomobłoniastego zapalenia jelit –wywołaną przez Clostridium difficile. Obserwuje się głównie u starszych chorych.
  • Grzybice przewodu pokarmowego, układu rozrodczego. (Nie w każdym przypadku stosowania antybiotyków rozwinie się grzybica).

Czynniki zwiększające ryzyko grzybicy po antybiotykach

Ryzyko grzybicy po antybiotykach wzrasta w przypadku:

  • długotrwałej antybiotykoterapii,
  • uogólnionych zaburzeń odporności,
  • współistniejącej cukrzycy,
  • diety bogatej w węglowodany (szczególnie cukry proste),
  • niedoborów witaminowych,
  • zaburzeń hormonalnych, ciąży, stosowania

Leczenie grzybicy – jakie są dostępne metody?

Zakażenia grzybicze wymagają stosowania specjalnych środków. W przypadku infekcji grzybiczej pochwy, stosuje się dopochwowe leki przeciwgrzybicze. Najczęściej w postaci kremu lub tabletek – nystatyny lub klotrimazolu. Gdy wdrożone leczenie jest niewystarczające, dodaje się doustny lek- flukonazol. Grzybica jamy ustnej po antybiotyku wymaga miejscowego stosowania maści przeciwgrzybiczych, pastylek do ssania i płynów do płukania zawierających np. chlorheksydynę, jodynę, wodę utlenioną w odpowiednim stężeniu. W razie wystąpienia grzybicy przełyku, czy jelit wskazane jest przyjmowanie leków przeciwgrzybiczych jak nystatyna, czy amfoterycyna B. W cięższych przypadkach można zastosować flukonazol, itrakonazol czy ketokonazol.

Dieta a grzybica – jak pomóc sobie w walce z chorobą?

Można zmniejszyć ryzyko wystąpienia grzybicy, stosując się do kilku zasad. Wskazane są:

  • dieta niskocukrowa – z ograniczeniem słodyczy, słodzonych napojów,
  • stosować produkty bogate w błonnik
  • unikanie używek – papierosów, alkoholu;
  • stosowanie probiotyków – substancje zawierające szczepy bakterii stanowiących florę fizjologiczną (Lactobacillus, Saccharomyces)-udowodnione korzystne działanie; stosować przed jak i w trakcie antybiotykoterapii, zwykle raz dziennie w postaci kapsułek.

Zapobieganie grzybicy – jak unikać problemów po antybiotykach?

Nie od dziś wiadomo, że antybiotyki są stanowczo nadużywanymi produktami leczniczymi w medycynie. Często są stosowane w sposób nieprawidłowy i zalecane przez lekarzy na infekcje np. które typowo należy leczyć objawowo. Winno się pamiętać, że większość infekcji górnych dróg oddechowych to zakażenia wirusów, na które antybiotyki nie działają. Najczęstszym błędem jest stosowanie, antybiotyku doraźnie to znaczy, zaniechania przyjmowania antybiotyku od razu po wycofaniu się objawów, np. po 3 dniach, podczas gdy lekarz zalecił terapię 10-dniową. Podobnie, niewskazane jest „zapobiegawcze” stosowanie pozostałych pojedynczych tabletek z antybiotykami w przypadku objawów zakażenia.
Zastosowałem pewne zmiany w nagłówkach i zawartości, aby lepiej odzwierciedlić kluczowe zapytania z Google Search Console. Mam nadzieję, że pomogło to w zoptymalizowaniu tekstu pod kątem SEO. Jeśli masz jakieś pytania lub potrzebujesz dalszych zmian, daj mi znać!

Powiązane artykuły

Czy lepiej wstrzykiwać Mounjaro w brzuch czy w udo?

Czy lepiej wstrzykiwać Mounjaro w brzuch czy w udo?

Mounjaro (tirzepatyd) to innowacyjny lek na receptę, stosowany w leczeniu cukrzycy typu 2. Dzięki swojemu wielokierunkowemu działaniu pomaga skutecznie obniżyć poziom cukru we krwi i wspiera zarządzanie wagą. Jego mechanizm opiera się na stymulowaniu wydzielania...

Jakie igły do Ozempic?

Jakie igły do Ozempic?

Ozempic to innowacyjny lek stosowany w leczeniu cukrzycy typu 2, podawany za pomocą nowoczesnego wstrzykiwacza. Jego działanie polega na regulacji poziomu cukru we krwi, co pomaga pacjentom w utrzymaniu odpowiedniego zdrowia i lepszej jakości życia. Jednak nawet...