W ostatnim czasie wiele mówi się o wzroście liczby zachorowań na legionellozę w Polsce. Ta tajemnicza bakteria stała się przyczyną niepokoju wśród wielu osób. Ale czym właściwie jest legionelloza, jakie są jej objawy i czy powinniśmy się jej obawiać?
Co to jest Legionella?
Legionella pneumophila to pałeczkowata bakteria, która dość powszechnie występuje w otaczającym nas środowisku – w zbiornikach wodnych oraz w wilgotnej glebie. Jest odpowiedzialna za chorobę określaną mianem legionellozy, która może przybierać formę łagodnej gorączki Pontiac lub ciężkiego zapalenia płuc wymagającego hospitalizacji.
Gdzie występuje Legionella?
W przyrodzie obecność legionelli stwierdza się między innymi w stawach, sztucznych zbiornikach wodnych, na bagnach i mokradłach. Jednak może ona pojawić się także w miejscach bytności ludzi – w systemach wodociągowych, na basenach, saunach, w obiektach użyteczności publicznej czy też placówkach zdrowia lub opiekuńczych. Bakterie rozwijają się w słuchawkach prysznicowych, na sitkach zabezpieczających krany, w kurkach, ale także w urządzeniach grzewczych czy klimatyzacyjnych.
Jak dochodzi do zakażenia?
Zakażenie bakterią legionella następuje na skutek wdychania aerozolu wodnego, w którym znajduje się bakteria. Może to nastąpić w różnych sytuacjach, jak branie prysznica, gdzie wdychamy aerozol tworzony przez słuchawkę prysznica, mycie rąk, przebywanie w pomieszczeniach z klimatyzacją, czy też podczas nebulizacji. Co ważne, legionellą nie można zarazić się poprzez picie wody, a także nie przenosi się ona z człowieka na człowieka. Transmisja odbywa się wyłącznie drogą wziewną po kontakcie z aerozolem wodnym zawierającym pałeczki legionelli.
Objawy zakażenia Legionellą
Legionella może wywołać dwa główne rodzaje chorób: gorączkę Pontiac i legionellozę, również znaną jako choroba legionistów.
Gorączka Pontiac
Objawy gorączki Pontiac pojawiają się nagle i mogą przypominać objawy grypy. Wśród nich wyróżniamy:
- Gorączkę i dreszcze.
- Ból mięśni i głowy.
- Osłabienie i zmęczenie.
Warto zaznaczyć, że w przypadku gorączki Pontiac nie dochodzi do zapalenia płuc, a objawy zazwyczaj ustępują samoistnie po kilku dniach.
Legionelloza (Choroba Legionistów)
Legionelloza jest cięższą formą choroby i objawia się następująco:
- Wysoka gorączka.
- Dreszcze.
- Kaszel (często suchy).
- Ból w klatce piersiowej.
- Biegunka i wymioty.
- Zaburzenia świadomości.
Jeśli nie zostanie podjęte odpowiednie leczenie, legionelloza może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak niewydolność oddechowa.
Leczenie i profilaktyka
Leczenie legionellozy polega głównie na podawaniu antybiotyków. Wczesna diagnoza i odpowiednie leczenie zwiększają szanse na pełne wyzdrowienie. W przypadku cięższych postaci choroby hospitalizacja jest niezbędna.
Jak chronić się przed zakażeniem?
Oto kilka wskazówek, jak można zminimalizować ryzyko zakażenia:
- Regularne czyszczenie i dezynfekcja systemów wodnych w budynkach.
- Unikanie inhalacji aerozolu w miejscach publicznych, zwłaszcza w obiektach z klimatyzacją.
- Osoby z obniżoną odpornością powinny zachować szczególną ostrożność w miejscach, gdzie może występować ryzyko ekspozycji na Legionellę.
Historia odkrycia Legionelli
Bakteria Legionella została odkryta po raz pierwszy w 1976 roku, kiedy to na zjeździe Legionu Amerykańskiego w Filadelfii, aż 221 uczestników zachorowało na ostre zapalenie płuc, a 34 z nich zmarło. Śledztwo epidemiologiczne doprowadziło do odkrycia, że przyczyną zarażeń była bakteria Legionella, obecna w hotelowej klimatyzacji. W 1986 roku, w mieście Pontiac, w stanie Michigan, u wielu mieszkańców pojawiły się objawy grypopodobne. Okazało się, że za zachorowania odpowiada również Legionella, ale wywołując schorzenie o łagodniejszym przebiegu, nazwane później gorączką Pontiac.
Ważność świadomości o Legionelli
Wiedza na temat Legionelli jest kluczem do jej profilaktyki. Jak pokazała historia, niewiedza na temat tej bakterii może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Dlatego tak ważne jest, aby społeczeństwo było świadome zagrożeń związanych z Legionellą, znało objawy zakażenia i wiedziało, jak się przed nią chronić.
Podsumowanie
Legionella, choć obecna w naszym otoczeniu, może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia ludzi. Dlatego tak ważne jest, abyśmy byli świadomi ryzyka związanego z tą bakterią i podejmowali odpowiednie kroki w celu jej profilaktyki. Dbajmy o swoje zdrowie i zdrowie naszych bliskich, stosując się do zasad higieny i unikając potencjalnych źródeł zakażenia.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ) o Legionellę
1. Jak można się zarazić Legionellą?
Zakażenie bakterią Legionella następuje głównie poprzez inhalację aerozolu wodnego zawierającego te bakterie. Najczęstsze sytuacje, w których można się zarazić, to kąpiele w wannie lub pod prysznicem z ciepłą wodą, korzystanie z nawilżaczy powietrza, jacuzzi czy saun. Ważne jest, aby pamiętać, że picie wody zanieczyszczonej Legionellą nie prowadzi do zakażenia.
2. Jakie choroby wywołuje Legionella?
Legionella jest odpowiedzialna za dwa główne schorzenia. Pierwszym jest choroba legionistów, która jest ostrą formą zapalenia płuc. Drugim schorzeniem jest gorączka Pontiac, która jest łagodniejszym stanem i objawia się między innymi gorączką, bólami głowy i mięśni oraz dreszczami.
3. Czy Legionella jest śmiertelnie niebezpieczna?
Choroba wywołana przez Legionellę, zwłaszcza choroba legionistów, może być poważna i prowadzić do śmierci, zwłaszcza u osób starszych, mających inne schorzenia czy osłabioną odporność. Wczesne wykrycie i leczenie zwiększa szanse na pełne wyzdrowienie.
4. Jak można się chronić przed Legionellą?
Aby zminimalizować ryzyko zakażenia, warto stosować się do zasad higieny, regularnie czyścić i dezynfekować systemy wodne oraz unikać inhalacji aerozolu w miejscach publicznych, zwłaszcza w obiektach z klimatyzacją.
