PrEP, czyli profilaktyka przedekspozycyjna, jest przełomowym narzędziem w profilaktyce HIV. Regularne stosowanie tego leku znacząco zmniejsza ryzyko zakażenia HIV u osób narażonych. Jednak, aby dostarczyć pełen obraz jego działania, ważne jest również omówienie jego ograniczeń.
Ochrona przed chorobami przenoszonymi drogą płciową (STI)
Choć PrEP jest skuteczny w zapobieganiu HIV, nie chroni przed innymi chorobami przenoszonymi drogą płciową (STI). Oto lista najważniejszych chorób, przed którymi PrEP nie zapewnia ochrony:
- Kiła
- Rzeżączka
- Chlamydia
- Opryszczka narządów płciowych
- Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV)
- Wirusowe zapalenie wątroby typu B (HBV) i C (HCV)
- Rzęsistek pochwowy (Trichomonas)
Choroby te mogą prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, takich jak zapalenie narządów miednicy mniejszej, bezpłodność, a nawet zwiększone ryzyko zakażenia HIV. Stosowanie prezerwatyw jest nadal kluczowe dla ochrony przed STI, nawet podczas przyjmowania PrEP. Prezerwatywy również skutecznie zapobiegają niechcianej ciąży.
PrEP a ciąża
PrEP nie jest formą antykoncepcji, więc nie chroni przed ciążą. Kobiety stosujące PrEP, które chcą uniknąć ciąży, powinny korzystać z dodatkowych metod antykoncepcji. Warto zaznaczyć, że PrEP jest bezpieczny dla kobiet w ciąży oraz karmiących piersią, jednak każdą decyzję o jego stosowaniu należy skonsultować z lekarzem.
PrEP a już istniejące zakażenie HIV
Przyjmowanie PrEP w przypadku, gdy osoba jest już zakażona HIV, może prowadzić do poważnych komplikacji. Przede wszystkim istnieje ryzyko rozwoju oporności wirusa na leki antyretrowirusowe. Oporność ta może znacząco utrudnić późniejsze leczenie HIV. Dlatego przed rozpoczęciem terapii PrEP konieczne jest wykonanie testu na HIV, aby upewnić się, że osoba nie jest zakażona. Regularne testy kontrolne podczas stosowania PrEP są równie istotne, aby monitorować ewentualne zakażenie.
100% ochrona przed HIV tylko przy prawidłowym stosowaniu
Skuteczność PrEP zależy od regularności i prawidłowego przyjmowania leku zgodnie z zaleceniami lekarza. Nieregularne dawkowanie, pomijanie tabletek lub przerwy w stosowaniu mogą znacząco obniżyć ochronę przed HIV. Osoby o zwiększonym ryzyku zakażenia, takie jak osoby mające wielu partnerów seksualnych lub partnerów z niewiadomym statusem HIV, powinny być szczególnie uważne w kwestii prawidłowego stosowania PrEP.
Dodatkowe informacje
Dostępność PrEP: W Polsce PrEP jest dostępny na receptę i można go uzyskać w klinikach specjalistycznych lub poprzez programy pilotażowe. Niestety, PrEP nie jest refundowany, co może stanowić barierę dla niektórych osób. Warto poruszyć temat kosztów i dostępności programów pomocowych.
Grupy ryzyka: PrEP jest szczególnie zalecany dla osób o podwyższonym ryzyku zakażenia HIV, takich jak mężczyźni uprawiający seks z mężczyznami, osoby transpłciowe, osoby używające narkotyków dożylnie oraz osoby mające partnerów z HIV.
Stygmatyzacja: Niestety, osoby stosujące PrEP mogą spotykać się ze stygmatyzacją. Warto podkreślić, że PrEP jest odpowiedzialnym i skutecznym narzędziem profilaktyki, a jego stosowanie nie powinno być powodem do dyskryminacji. Rzetelna edukacja na temat profilaktyki HIV jest kluczowa dla ochrony zdrowia publicznego.
